
TMZ jako towarzystwo regionalne
2025-10-31
Publikacje TMZ
2025-11-01Od początku swojej działalności podstawowym obszarem działalności Towarzystwa jest troska o zachowanie lokalnych zabytków.
Wśród wielu działań, mających służyć temu celowi, należy przypomnieć o podjętych staraniach dla pozyskania funduszy na rzecz remontu kościółka na wodzie – w roku 1991 zorganizowano loterię fantową, z której dochód był przekazany Komitetowi Odnowy Kościoła, a w latach 1996 i 1997 zasilono fundusz Komitetu przekazując jako cegiełki część nakładu wydawnictw TMZ.
W roku 1993 – w 70. rocznicę wojny z bolszewikami Towarzystwo zainspirowało odbudowę krzyża – symbolu ku czci ks. Prałata Konstantego Budkiewicza. W miejscu tym składane są kwiaty podczas narodowych i patriotycznych uroczystości.
W roku 1995 zainspirowano odbudowę, uszkodzonej środkiem transportu, historyczno-religijnej figury zlokalizowanej u zbiegu ulic Biłgorajskiej i Szkolnej.
Do najważniejszych inicjatyw Towarzystwa Miłośników Zwierzyńca należy zaliczyć akcję „Ratujemy zabytkowe nagrobki zwierzyńskiego cmentarza”, która stała się wizytówką naszej organizacji (i której to działalności poświęcamy osobny wpis).
Założony w 1907 roku zwierzyński cmentarz jest miejscem pochówku wielu zasłużonych dla lokalnej społeczności ludzi. Jest też nekropolią bogatą w piękne nagrobki o wysokich walorach artystycznych pochodzących z renomowanych warsztatów kamieniarskich.
W roku 1997 stara część cmentarza została wpisana do rejestru zabytków i objęta ochroną prawną.
W roku 2005 Towarzystwo Miłośników Zwierzyńca podjęło trud ratowania miejsca spoczynku zasłużonych aptekarzy – rodziny Gulińskich.



Po renowacji tego grobowca od kolejnego roku Towarzystwo Miłośników Zwierzyńca rozpoczęło zbiórki do puszek, które są kontynuowane i dzięki którym odnowiono do tej pory ponad 30 zabytkowych nagrobków.

Obszar troski o zachowanie pamiątek przeszłości przybiera różne formy. W roku 2006 Towarzystwo zainicjowało działania, których efektem było przywrócenie na budynku dawnego biura Zarządu Dóbr Ordynacji Zamojskiej herbu Jelita. Ten ważny obiekt, tak jak wiele znaczących ordynackich budynków był w przeszłości sygnowany rodowym herbem Zamoyskich, w roku 1948 nowy system władzy doprowadził do jego zniszczenia. Dzięki starym fotografiom możliwe było wierne odtworzenie tego pięknego elementu, a uroczyste odsłonięcie miało miejsce 16 września 2006 roku podczas obchodów 60-lecia, zlokalizowanej w tym samym miejscu po wojnie, szkoły drzewnej i leśnej.
W roku 2012 Towarzystwo Miłośników Zwierzyńca podjęło działania upamiętniające pobyt Józefa Piłsudskiego w Zwierzyńcu. W Parku Środowiskowym, przy głównej alei, powstał kamienny pomniczek opatrzony inskrypcjami. Jedna z nich przypomina słowa Józefa Piłsudskiego: „Naród, który nie szanuje swojej przeszłości, nie zasługuje na szacunek teraźniejszości i nie ma prawa do przyszłości”. Członkowie Towarzystwa Miłośników Zwierzyńca wierzą, że słowa te będą przypominać kolejnym pokoleniom o prawdziwych wartościach, które pozostają aktualne w każdym czasie. Miejsce, o którym mowa wpisało się dyskretnie w historyczny obszar osady wpisując się jednocześnie w programy uroczystych obchodów Dnia Niepodległości 11 listopada.
Towarzystwo Miłośników Zwierzyńca jest obecne podczas wielu rozmów, dyskusji, spotkań traktujących o historii Zwierzyńca, określa swoje stanowisko w kluczowych sprawach, mających wpływ na losy miejscowych zabytków. W sytuacjach zagrożeń obiektów czy zabytkowych obszarów podejmuje pisemne interwencje do służb konserwatorskich, traktując jednak tę formę działania jako swego rodzaju ostateczność po wyczerpaniu możliwości rozwiązywania problemów we własnym środowisku.




